اگر مالک ملکی هستید ولی سند رسمی مالکیت برای آن ندارید و کسی منکر مالکیت شما شده است چه می توانید بکنید؟!

مقدمه:

حق مالکیت یکی از مهم ترین حقوق اساسی هر فرد در جامعه است. در نظام حقوقی ایران نیز این حق به رسمیت شناخته شده و قوانین متعددی برای حمایت و تضمین آن وجود دارد. یکی از مهم ترین مکانیزم های حقوقی در این زمینه، دعوای اثبات مالکیت است. در این مقاله به بررسی این نوع دعوا، ماهیت، شرایط و آثار آن در قوانین ایران خواهیم پرداخت.

شرایط طرح دعوای اثبات مالکیت:

بر اساس قوانین ایران، برای طرح دعوای اثبات مالکیت چند شرط اساسی وجود دارد:

وجود ادعای مالکیت:

متقاضی باید ادعای مالکیت بر یک ملک یا شیء معین را داشته باشد.

عدم تسجیل مالکیت:

چنانچه مالکیت به نام فرد در دفاتر رسمی ثبت شده باشد، دیگر امکان طرح دعوای اثبات مالکیت وجود ندارد.

انکار حق مالکیت:

از آنجا که این دعوا ، یک دعوای ترافعی است و مستلزم این است که شخصی به عنوان خوانده، طرف دعوای قرار داده شود، فلذا متقاضی باید این نکته را مطرح کند که مالکیت وی مورد انکار شخص مشخصی به عنوان مقابل واقع شده است.

مرجع صالح به رسیدگی

در مورد صلاحیت رسیدگی به دعوای اثبات مالکیت در نظام حقوقی ایران، موارد زیر قابل ذکر است:

صلاحیت ذاتی:

این دعوا از جمله دعاوی ملکی محسوب می شود که در صلاحیت دادگاه های عمومی حقوقی قرار دارد.

صلاحیت محلی:

از نظر صلاحیت محلی، دعوای اثبات مالکیت اگر در مورد اموال غیرمنقول باشد، باید در دادگاه محل وقوع ملک مورد ادعا طرح شود.
این بدان معناست که دادگاه محل واقع شدن ملک، صالحیت رسیدگی به این دعوا را دارد.
ولی اگر مربوط به اموال منقول باشد ، اصولاً در دادگاه محل اقامت خوانده این دعوی مطرح می شود.

آثار حکم اثبات مالکیت:

در صورت صدور حکم اثبات مالکیت به عنوان یک حکم اعلامی از سوی دادگاه، چند اثر مهم حقوقی به شرح زیر خواهد بود:

• تثبیت مالکیت متقاضی بر ملک یا شیء مورد ادعا
• صدور سند مالکیت به نام متقاضی در دفاتر ثبت اسناد

نتیجه گیری:

دعوای اثبات مالکیت یکی از ابزارهای مهم حقوقی در راستای حمایت از حقوق مالکیت اشخاص در نظام قضایی ایران است. این دعوا با برخوردای از شرایط خاص خود و آثار حقوقی متعدد، امکان تثبیت و احقاق حقوق مالکیت اشخاص را فراهم می آورد. آشنایی با این نوع دعوا و چگونگی طرح و اثبات آن می تواند به افراد در حفظ و صیانت از حقوق مالکیت خود کمک شایانی کند.