درباره متهم بیشتر بدانید

خانه»بانک محتوا»درباره متهم بیشتر بدانید
زمان مطالعه: 7 دقیقه

درباره متهم بیشتر بدانید

هرگاه در جامعه جرمی اتفاق افتد مرجع قضایی دادسرا توسط بازپرس و قاضی دادگاه در برخی از جرایم خاص و ضابطان قضایی مثل نیروی انتظامی اقدام به کشف فرد یا افرادی که مرتکب به انجام جرم شده اند می کند. یکی از وظایفی که قانون برای بازپرس پرونده کیفری معلوم نموده است، یافتن پاسخ سوال متهم کیست؟ و پیدا نمودن مجرم است. بازپرس در حین انجام وظیفه ممکن است به چند نفر مظنون باشد به فرد یا افرادی که بازپرس پرونده به آنها مظنون می باشد متهم گفته می شود. در صورت بدست آوردن ادله کافی توسط بازپرس پرونده و ارتباط آن به فرد متهم و از بین رفتن تردیدها در اتفاق جرم، متهم از منظر قانون، مجرم شناخته می شود.

موارد صدور قرار بازداشت موقت متهم

بازداشت موقت متهم در قانون به چند دسته تقسیم بندی می شوند. بازداشت موقت اختیاری و بازداشت موقت اجباری

بازداشت موقت اختیاری

برخی از جرایم، از ابتدا دلایل لازم و کافی در مورد وقوع جرم وجود دارد  که باعث می شود قضات برای رسیدگی به پرونده بنا به ضرورت، قرار بازداشت موقت اختیاری را صادر کنند، مانند: اعدام، رجم، صلب و قطع عضو، جرایم عمدی و جرایمی که قانون  سه سال حبس را برای مجازات تعیین نموده است، جرایمی که آزاد بودن متهم باعث از بین رفتن آثار و دلایل جرم شود، آزاد بودن متهم باعث تبانی با متهمان دیگر و مطلعان و ….

بازداشت موقت اجباری

برای اینکه که مشخص شود متهم کیست، قاضی پرونده چه بخواهد و چه نخواهد ملزم به بازداشت موقت متهم است تا زمانی که تحقیقات به طور کامل انجام گیرد. در این نوع بازداشت یک قاعده کلی وجود دارد، مدت بازداشت موقت نباید از حداقل زمان مشخص شده در قانون برای مجرم بیشتر شود. مانند:

قتل عمد، اسید پاشی، آدم ربایی، محاربه و افساد فی الارض

آن دسته جرایم که مجازات قانونی آن اعدام و یا  حبس دایم باشد.

آن دسته از جرایم مانند سرقت، کلاهبرداری، ارتظاء، خیانت در امانت و…

در مواردی که آزادی متهم باعث فساد در جامعه باشد.

بازداشت موقت غیر قانونی متهم

با توجه به ماده 44 قانون آیین دادرسی کیفری: ضابطان دادگستری در جرایم غیر مشهود بدون دستور از طرف دادستان اجازه بازداشت متهم را ندارند

در جرایم مشهود نیز بیش از 24 ساعت حق بازداشت متهم را با توجه به قانون ندارند.

بازداشت موقت، مهمترین قرار تامین کیفری است که قانونگذار در قوانین برای متهم در نظر گرفته است. در برخی از جرائم نیاز است برای انجام تحقیقات بیشتر در مورد وقوع جرم، متهم در دسترس باشد بدین صورت به طور موقت متهم بازداشت می شود. از مهمترین موارد در صدور  قرار بازداشت این است که اگر پس از صدور قرار بازداشت یا حین بازداشت مشخص شود، فرد بازداشت شده هیچ ارتباطی به پرونده نداشته، بازداشت موقت منتفی می شود و منع تعقیب صادر می شود و اگر بازداشت وی به صورت غیر قانونی و بدون رعایت موازین تعیین شده انجام گرفته باشد برای فرد جبران خسارت در نظر گرفته می شود.

آزادی متهم از بازداشت موقت با وثیقه

در برخی از بازداشت ها، متهم با قرار دادن وثیقه و معرفی کفیل می تواند آزاد شود و در صورت عدم توانایی متهم به فراهم آوردن کفالت یا وثیقه، توسط قاضی پرونده  قرار بازداشت صادر می شود. اما در قرار بازداشت موقت، حتی اگر متهم امکان سپردن وثیقه و یا انجام کفالت داشته باشد، باز هم زندانی شده و تودیع وثیقه و کفالت در قرار بازداشت موقت جایی ندارد.

 بازداشت موقت متهم و سابقه کیفری

یکی از اصول بازداشت موقت، اصل الزامی بودن احتساب ایام بازداشت در دوران محکومیت است. با توجه محروم شدن فرد از بسیاری از حقوق شهروندی، آزادی در رفت و آمد و آزادی فردی محروم شده است، هرگاه جرم ثابت شود و فرد محکومیتی برایش در نظر گرفته شود مدت زمان بازداشت موقت که در حبس بوده است  برایش در نظر گرفته می شود و از مدت حبس  و محکومیت در نظر گرفته شده کسر خواهد شد. و در غیر اینصورت دادگاه باید خسارت ضرر و زیان وارده به فرد را جبران نماید.

حق اعتراض متهم نسبت به بازداشت موقت

فردی که قرار بازداشت موقت برایش صادر شده است می تواند نسبت به این قرار اعتراض کند و این اعتراض یکی از حقوق بازداشت شدگان محسوب می شود. متهم 10 روز بعد از صدور قرار بازداشت فرصت دارد تا اعتراض خود را اعلام کند و رسیدگی به این اعتراض با توجه به اهمیت، بدون قرار گرفتن در نوبت در جلسه اداری مطرح و رسیدگی و رای قطعی صادر می شود. قابل توجه است، رای صادر شده در جلسه اداری قابلیت اعتراض مجدد را نداشته، حتی اگر دادگاه قرار بازداشت را درست تشخیص دهد.

شکایت از پاسگاه بابت ضرب و شتم متهم

هر گونه ضرب و شتم و فحاشی، متهم توسط مامورین انتظامی، نقض حقوق شهروندی و نقض کرامت انسانی متهمین است. به موجب ماده 570 قانون مجازات اسلامی، نقض حقوق شهروندی توسط مامورین نیروی انتظامی جرم و قابل مجازات است. متهم می تواند جهت شکایت با اپلیکیشن پلیس من و یا با سامانه 197 ارتباط برقرار نماید و با اعلام نام مامور متخلف و سند و مدرکی دال بر ارتکاب تخلف، شکایت خود را اعلام کند و با مراجعه به دادسرای وقوع جرم شکواییه ای مبنی بر تخلف مامور، در ضرب و شتم و یا فحاشی تنظیم و اعلام جرم نموده و شکایت خود را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقدیم کند.

اعاده حیثیت متهم در خصوص اتهام نسبت داده شده

بهتر است بدانیم در صورت اتهام متهم به جرم، اگر بی گناهی وی در دادگاه ثابت شود، فرد می تواند شکایتی مبنی بر اعاده حیثیت تنظیم و خسارت ناشی از اتهام را به دادگاه تقدیم کند. مطابق ماده 255 قانون جدید آیین دادرسی کیفری، «اشخاصی که در جریان تحقیقات مقدماتی و دادرسی به هر علت بازداشت می‌شوند و از سوی مراجع قضایی حکم برائت یا قرار منع تعقیب در مورد آنان صادر شود، می‌توانند با رعایت ماده 14 این قانون، خسارت ایام بازداشت را از دولت مطالبه کنند. «با استناد به ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری،شاکی می تواند جبران تمام ضرر و زیان های مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند.

چگونگی اثبات بی گناهی متهم

اگرچه اصل بر بی گناهی افراد است و این شاکی است که باید گناهکاری فردی را ثابت کند ولی گاهی اوقات شرایط به نحوی پیش می رود که متهم، در مرحله دادسرا بزهکار شناخته میشود و برایش قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست صادر می شود که پرونده را برای رسیدگی به دادگاه می فرستند که در این حال متهم برای اثبات بی گناهی باید ادله ای مستند و محکمه پسند به دادگاه یا دادسرا ارائه دهد و یا ادله ای که مستند به آن مجرم شناخته شده است را مخدوش کند و قاضی را برای صدور حکم برائت به نفع خویش مجاب کند.  این ادله می تواند :

اقرار: یکی  از دلایل قانونی که می توان در هنگام اثبات بی گناهی از آن در دعاوی استفاده نمود اقرار است.

شهادت: از دیگر ادله ای که در پرونده های کیفری می تواند به بی گناهی متهم کمک کند شهادت شهود در برابر قاضی است. تشخیص صلاحیت شهود بر عهده قاضی پرونده است

سوگند: یکی دیگر از دلایل اثبات بر بیگناهی سوگند است که متهم با سوگند در برابر دادگاه می تواند برای اثبات بر بی گناهی خود، خدا را در برابر دادگاه گواه بر همه چیز قرار دهد.

علم قاضی: در جرایم کیفری از علم قاضی می توان بهره جست. قاضی پرونده با مستندات و ادله موجود در پرونده می تواند به یقین و قطعیت برسد و حکم را روشن و صریحا اعلام نماید.

چنانچه نیاز به مشاوره یا خدمات وکالتی دارید، با من تماس بگیرید – 09913138500
پذیرش حضوری صرفاً در روزهای زوج و با هماهنگی قبلی

توسط |1402-1-11 17:19:05 +00:0011 فروردین 1402|دیدگاه‌ها برای درباره متهم بیشتر بدانید بسته هستند

درباره نویسنده:

حامد نورمحمدی | وکیل پایه یک دادگستری > عضو کانون وکلای دادگستری مرکز